«Τα “Εμφύλια Επη” είναι η Ελλάδα στον καθρέφτη»

«Αλισίβα η στάχτη μου ανακυκλωμένη, φτάνει ως εδώ απ’ το μεδούλι του Ανθρώπου, προϋποθέτει του δίκιου τα όρια και τ’ άδικου, κατάγεται απ’ του Αβελ και του Κάιν τον αρχέγονο εμφύλιο». Η Συνείδηση του Αλκιβιάδη από τα βάθη του 5ου προχριστιανικού αιώνα συνοψίζει σπαρακτικά και κυνικά ταυτόχρονα την καταγωγική αφετηρία των εμφύλιων σπαραγμών. Έχουν προηγηθεί οι συνομιλίες ανάμεσα στην ανώνυμη εκφωνήτρια – συλλογική μνήμη με τρεις ακόμη πρωταγωνιστές της ελληνικής ιστορίας: τον πρίγκιπα Δημήτριο Παλαιολόγο (15ος αι.), τον οπλαρχηγό Οδυσσέα  Ανδρούτσο (19ος αι.) και τον ηγέτη του ΚΚΕ Νίκο Ζαχαριάδη (20ός). Οι μορφές τους στοιχειώνουν τη σκηνή στα «Εμφύλια Επη» – το έργο του Φαίδωνα Χατζηαντωνίου σε σκηνοθεσία Γιάννη Μαργαρίτη που έκανε πρεμιέρα στο ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας, ταξίδεψε στη Γαλλία και ανεβαίνει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών σήμερα για μία και μοναδική παράσταση.

Τέσσερις λέξεις «κλειδιά» –αλαζονεία και ναρκισσισμός, γοητεία και ευφυΐα– ξεκλειδώνουν με σπειροειδή αφήγηση τον βίο και τις πράξεις των τεσσάρων ανδρών που έχουν συνδεθεί με εμφύλιους κύκλους και ανθρώπινο πόνο στο πέρασμα των αιώνων. Ευφυείς με απήχηση στον λαό, αμφιλεγόμενοι οραματιστές, θύτες και θύματα μαζί, πρόσωπα τραγικά και οι τέσσερις, δεν δίστασαν να αναρριχηθούν στην εξουσία με θεμιτά και αθέμιτα μέσα θυσιάζοντας φίλους, συντρόφους, συνοδοιπόρους προκειμένου να επιβάλουν το όραμά τους.

Τα «Εμφύλια Επη» γεννήθηκαν το δύσκολο καλοκαίρι του 2015 κατά τη διάρκεια της σκληρής διαπραγμάτευσης της χώρας με τις Βρυξέλλες, εξηγεί στην «Κ» ο Φαίδων Χατζηαντωνίου για το πρώτο του θεατρικό έργο. «Σε πρόσωπα εκείνου του καλοκαιριού είδα τη γοητεία και την ευφυΐα αλλά ταυτόχρονα αλαζονεία και ναρκισσισμό που οδηγούσαν σε αδιέξοδο. Αυτομάτως σκέφτηκα τον Αλκιβιάδη. Αρχισα να γράφω έναν μονόλογο αλλά άλλαξα κατεύθυνση γραφής όταν έπεσε η πρόταση να το ανεβάσουμε στο σανίδι». Το κείμενο πήρε τελικά τη μορφή θεατρικού έργου προσαρμοσμένο αποκλειστικά στα σκηνοθετικά τεχνάσματα του Γιάννη Μαργαρίτη και γραμμένο για την ηθοποιό Χρυσάνθη Δούζη που δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας, «out of this world», όπως έγραψε η Λίνα Γιάνναρου («Κ» 2-4-2019 ).

Οι αλλεπάλληλες μεταμορφώσεις της Δούζη στη σκηνή με κοστούμια της Ελένης Μανωλοπούλου, σε συνδυασμό με τη μουσική του Δημήτρη Οικονομάκη, τα βίντεο των Χρυσούλας Κοροβέση και Μάριου Γαμπιεράκη και τον μουσικό επί σκηνής Δημήτρη Μπακέα προσδίδουν στην παράσταση κινηματογραφική διάσταση. Μια γυναίκα άλλοτε σαν κορυφαία χορού άλλοτε σαν Συνείδηση επιχειρεί το ψυχογράφημα των πρωταγωνιστών που έχουν συνδεθεί με τους αιματοβαμμένους εμφύλιους κύκλους του Πελοποννησιακού Πολέμου, των Παλαιολόγων στην Πελοπόννησο, της Επανάστασης του 1821 και της δεκαετίας του 1940.

Τα «Εμφύλια Επη» είναι η Ελλάδα στον καθρέφτη, επισημαίνει στην «Κ» ο σκηνοθέτης Γ. Μαργαρίτης. «Έργο βαθιά πολιτικό και τελετουργικό, αναστοχάζεται την ιστορία, μιλάει για την εξουσία που δεν ανταποκρίνεται στον ρόλο της επειδή υπάρχουν οι βαθύτατες αρρώστιες του ναρκισσισμού και της αλαζονείας. Μιλάει ταυτόχρονα για όσα συμβαίνουν εδώ και τώρα στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, για ό,τι οδηγεί σε κάθε είδους εμφύλια σύρραξη, στο σπίτι, στα πολιτικά κόμματα, στις κυβερνήσεις, στα κράτη με πιο επίκαιρο το εμφυλιοπολεμικό κλίμα μεταξύ εμβολιαστών – αντιεμβολιαστών. Προβλήματα αρχαία που διαρκώς επανέρχονται».

«Εμφύλια Έπη» συμπαραγωγή ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας – Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, σήμερα 4 Δεκεμβρίου, 8 μ.μ., Αίθουσα Νίκος Σκαλκώτας.