INTERVIEW: Κώστας Αρζόγλου “κι είχε για σπίτι την απόδραση”

«Η λέξη «κουλτούρα» με ενοχλεί. Και δεν με ενοχλεί γιατί κάποιοι ανήκουν σε αυτή. Με ενοχλεί και μόνο ως αντίληψη. Η κουλτούρα είναι σαν έναν ταξιτζή που το παίζει μάγκας και ξερόλας, ενώ δεν ξέρει τίποτα. Αυτοί που κάνουν χρήση της λέξης «κουλτούρα», φοβάμαι ότι δεν ξέρουν τίποτα! Στη τελική, γνώμη μπορεί να έχει κάποιος που έχει γνώση. Δεν μπορεί να την έχει ο οποιοσδήποτε-τί να κάνουμε, τώρα! Εγώ δεν μπορώ να παραστήσω ότι ξέρω, πως φυτεύεται το βαμβάκι. Δεν μπορώ να έχω γνώμη για το πως μαγειρεύονται τα φασολάκια. Το να μου αρέσουν τα φασολάκια που θα φάω, δεν σημαίνει πως έμαθα το τρόπο που γίνονται. Απλώς τα απολαμβάνω»…Ο Κώστας Αρζόγλου στο rejected…

rejected: Τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. δεν θα έπρεπε να είναι δυνατός πόλος έλξης για το κοινό, εδώ και χρόνια; Όχι τώρα, που δόθηκαν τα παραπάνω χρήματα και πρέπει να παραχθεί Τέχνη….

Κ.Α.: Βεβαίως! Και πολλά ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. αναγκάζονται να κάνουν συμπαραγωγή με άλλα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., για να ανταπεξέλθουν στα έξοδα μιας παραγωγής. Θα έπρεπε τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. να είναι οικονομικά ενισχυμένα. Αν συνέβαινε αυτό, το κοινό θα ανταποκρίνονταν. Δεν θα έπρεπε τα ιδιωτικά θεάματα να είναι πιο «μπάνικα» από αυτά των  ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.. Το τοπικό θεατρικό «όραμα» οφείλει να διαδίδεται. Τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. θα πρέπει να δείχνουν τη δουλειά τους, από τη Καλαμάτα ως τη Ξάνθη. Από τη Κέρκυρα ως τη Ρόδο. Τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. πρέπει να «κυκλοφορούν». Αυτό έχει κόστος, το οποίο πρέπει «να αντιμετωπιστεί» από το Υπουργείο Πολιτισμού.

rejected: Από την άλλη, είναι εύκολο να «φτιάξεις» θεατρική «ιστορία» στα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. πηγαίνοντας κόντρα σε διοικητικά συμβούλια που ως επί το πλείστον, απαρτίζονται από δημότες δίχως ιδιαίτερη καλλιτεχνική γνώση; Είναι εύκολο να κάνεις Τέχνη;

Κ.Α.: Καταρχήν, να διευκρινίσουμε τι είναι Τέχνη. Τέχνη είναι- πάρα πολύ απλά- η δουλειά που έχει σχέση με τη χειροποίητη παραγωγή. Κάποιος είναι τεχνίτης και εμείς το λέμε και καλλιτέχνης-θεωρώντας το- ως και βαριά κουλτούρα. Δεν είναι. Η Τέχνη είναι φτιαγμένη να παρακολουθείται και από τον πιο απλό άνθρωπο, αρκεί να είναι «ανοιχτός». Η Τέχνη δεν είναι για τους λίγους. Κάνουμε το σφάλμα και πέφτουμε στο διαχωρισμό κουλτούρας και μη. Αλήθεια, είναι Τέχνη η «μη κουλτούρα»; Ή μήπως συχνά είναι μια καλλιτεχνική «τσαπατσουλιά»; Από την άλλη, μπορεί να γελάμε με κάτι λαϊκό, όπως και με ένα ανέκδοτο…αυτό είναι Τέχνη;

rejected: Στην αντίπερα όχθη κι όποιος ανεβάζει Σαίξπηρ, δεν σημαίνει ότι κάνει Τέχνη….

Κ.Α.: Η Τέχνη είναι το έντιμο. Το καθαρό. Ένας Σαίξπηρ δεν μπορεί να ανέβει σε ιδιωτικό θέατρο. Χρειάζεται πολυπληθής θίασος, πολλοί τεχνικοί και υποδομές. Υπάρχουν υπέροχοι ηθοποιοί, έμπειροι και νεότεροι, που παίζουν μονολόγους, ή έργα με δύο-άντε τρία- άτομα…μια οικονομική μιζέρια που «χτυπάει» τον ιδιώτη παραγωγό που «συγκαλύπτει» αυτή την «ανέχεια» που φαίνεται στα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.. Οι ιδιώτες στο ελληνικό θέατρο  την «κουκουλώνουν» και την πλασάρουν διαφορετικά. Και έτσι τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. ανεβάζουν έργα με 2-3 άτομα.

 

rejected: Αφήνοντας πίσω μας τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ, θέλω να ρωτήσω, αν στο ελληνικό θέατρο, στην Αθήνα, οι δουλειές έγιναν «δουλίτσες»;

Κ.Α.:Ναι, στο θέατρο, οι δουλειές έγιναν «δουλίτσες» και «μαγαζάκια». Μα αυτό είναι σύμφυτο με την ιδέα του παραγωγού που λέει πως έχει «ένα θέατρο χωρητικότητας 200 ατόμων,που  με τα νέα μέτρα έγινε «των 100». Με τα 100 άτομα, ο παραγωγός- οικονομικά- δεν βγαίνει και οδηγούμαστε στη συρρίκνωση της παραγωγής. Και φθηναίνει το αποτέλεσμα. Μη ξιπαζόμαστε με το «τρόπο» των ιδιωτών παραγωγών να «το κουκουλώνουν». Υποστηρικτικά λειτουργεί η τηλεόραση για έναν ηθοποιό που δεν τον ξέρει ούτε η μάνα του, κι ο θεατρικός επιχειρηματίας θα τον επιλέξει, απλά και μόνο, για τη δημοφιλία του. Ακόμη και ένα παπαρατσικό άρθρο, για έναν ηθοποιό που έχει σχέση με συνάδελφο του, είναι τρόπος- ο θεατρικός παραγωγός – να κάνει «ντόρο» για τη παράσταση του. Ποιός τους τράβηξε φωτογραφία; Ποιός τον «κάλεσε»; Όλα τα παραπάνω είναι ένδειξη μη σοβαρής κατάστασης και ποιότητας στη θεατρική παραγωγή. Παλιά, αυτά δεν γίνονταν. Στις εποχές του Βασίλη Αυλωνίτη, Δημήτρη Χορν, που θριάμβευαν θεατρικά, δεν υπήρχε «κουκούλωμα» εξαιτίας μιας διαφήμισης, κι έτσι να δουλεύει μια παράσταση. Τότε δούλευε μια παράσταση γιατί ήταν καλή. Όταν μια παράσταση δεν ήταν καλή, απλά δεν τραβούσε κόσμο. Οι μεγάλοι δημιουργοί είχαν δικαίωμα και στα «ψιλολάθη», να πάνε μέτρια. Συνέβαιναν. Αλλά, δεν ήταν ορισμός.

rejected: Πώς ορίζεται, μέσα σας, μια καλή θεατρική παράσταση;

Κ.Α.: Μια παράσταση να μπορεί να αποτυπωθεί στο ψυχισμό και το μυαλό του θεατή. Δεν είναι να σε συνεπάρει, προς ώρας. Η μνήμη δημιουργήθηκε από μια καλή παράσταση. Ακόμη κι αν πρόκειται για κωμωδία, κάτι να χαράξει μέσα του. Μια κωμωδία που έφυγες από το θέατρο και «σου τέλειωσε» μέσα σου, βγαίνοντας από το θέατρο, δεν είναι καλή. Κι ας είναι εισπρακτική επιτυχία. Μερικοί κωμικοί μετρούν την επιτυχία τους, με τη προσέλευση του κόσμου. Ναι, αλλά είτε αποτυπωθεί στο κόσμο, είτε όχι, η παράσταση, το εισιτήριο έχει ήδη κοπεί. Οι λαικοί ηθοποιοί μετράνε από το ταμείο την επιτυχία. Ε, δεν υπάρχει χειρότερο από αυτό! Αναιρεί την ίδια την ιδέα του λαϊκού ηθοποιού!

rejected: Η μνήμη στο θέατρο. Η μνήμη είναι και το «Μαντάμ Μπάτερφλάι» με τον Αλέκο Αλεξανδράκη. Η μνήμη είναι και το θέατρο ΜΕΛΙΝΑ, παρέα με την Έλενα Ακρίτα και το Γιώργο Κυρίτση, στη Βουκουρεστίου. Η μνήμη είναι το «Αεικίνητο», οι συνεργασίες με το Γιώργο Λεμπέση, μιούζικαλ με τον Βαγγέλη Λειβαδά, ακόμα και πρόσφατα συνεργασία με τη Βάνα Πεφάνη. Και πόσα άλλα…είστε χορτάτος από όσα ζήσατε και προσπαθήσατε; Θα μπορούσατε εδώ και χρόνια να είστε στα «πιο ήσυχα» και μέλημα σας να ΄ναι, το να παίξετε «Άμλετ»-δεν το κάνατε…

Κ.Α.: Κατά καιρούς, υπάρχουν ρόλοι που έχω λυπηθεί που δεν έπαιξα. Το μεγάλο μου απωθημένο είναι…αν ο κόσμος μετράει το πολιτισμό με χρήμα, δεν με συγκινεί..  Κι όταν λέω πολιτισμό δεν εννοώ μόνο τις παραστάσεις, αλλά και τις Δραματικές Σχολές, τα Φεστιβάλ. Μια παράσταση είναι πολύ καλή, μόνο αν φέρει τα λεφτά της. Αν δεν τα έφερνε, σημαίνει ότι δεν είναι καλή; Πρέπει να πάψουμε να μετράμε το πόσο καλή είναι μια παράσταση σε σχέση με το ταμείο. Η κεφαλαιοκρατία που ζούμε και κολυμπάμε όλοι μας, έχει διάφορες θεωρίες, όπως του Κέινς…τόσο οι υλικές, όσο και οι άυλες αξίες είναι κομμάτια της κεφαλαιοκρατίας. Δεν μπορεί να περπατήσει το κεφάλαιο, υπολογίζοντας το ένα του πόδι. Θα είναι «κουτσό»…Υπάρχει μια λαικοφανής αντίληψη, όπου όλα μετριώνται με τα ευρώ.

rejected: Κάνατε λάθη; 

Κ.Α.: Όταν κάνεις και δοκιμάζεις πολλά, θα κάνεις λάθη. Ήταν μια τεράστια «οδύσσεια» ότι έζησα στο χώρο του θεάματος. Και κατραπακιές έφαγα, και συνήλθα, κι ύστερα νέες περιπέτειες, γλυκές κι άσχημες. Όμως, ο κύκλος των πραγμάτων δεν θέλω να κλείσει. Επιθυμώ να ψάχνω συνέχεια. Να ερευνώ.

rejected: Από πού αντλείται δύναμη σε αυτή την ηλικία, Τετάρτη με Κυριακή φεύγατε για πρόβες στη Καλαμάτα; 

Κ.Α.: Δεν το ξέρω. Λειτουργώ ερωτικά με το θέατρο. Όταν είσαι ερωτευμένος κάνεις τα πάντα. Κάποτε, θυμάμαι, μου άρεσε μια κοπέλα στη Θεσσαλονίκη (δεν υπήρχαν κινητά τηλέφωνα)  και βρέθηκα μετά τη πρόβα, μία τη νύχτα, με μηχανάκι-αμφίβολο πόση βενζίνη είχε-από Αθήνα να φτάνω Θεσσαλονίκη. Για να τη δω και να γυρίσω πίσω, το επόμενο πρωινό, με τον ίδιο τρόπο, γιατί το απόγευμα ξαναείχα πρόβα. Αυτό το σωματικό σκότωμα, απορώ και σήμερα, πως το έκανα….

rejected: Σας αρέσει να φεύγετε…πάντα αναζητούσατε-ευρύτερα- τις αποδράσεις…..

Κ.Α.: Ναι. Ήμουν παντρεμένος με την Έλενα Ακρίτα και έκανα μόνος μου, αποδράσεις, γιατί ζούσα διάφορα επαγγελματικά «βάσανα», τα «Βαμμένα Κόκκινα Μαλλιά», έπαιζα στη «Μπάτερφλάι», ταυτόχρονα σκηνοθετούσα στο θέατρο ΛΑΜΠΕΤΗ, ένα έργο της Καρέζη, και το κωμικό σήριαλ στην ΕΡΤ «Στενές επαφές τρύπιου τοίχου» με τη Πέμυ Ζούνη. Σε ένα κενό μιας ημέρας, άφηνα ένα σημείωμα στην Έλενα,  έπαιρνα το αυτοκίνητο μόνος μου και έφευγα. Για να μπορείς να λειτουργείς μέσα στη Τέχνη σου, οφείλεις να παίρνεις εικόνες από τη ζωή. Δεν είμαστε «μηχανές». Από τη ζωή κλέβεις και ξαναμπαίνεις στο θέατρο. Σε αυτό ήταν σπουδαία συμπαραστράτια μου, η Έλενα Ακρίτα. Το κάθετι που κάνεις πρέπει να το αγαπάς και να «επενδύεσαι» σε αυτό. Αλλιώς, μη το κάνεις…Άργησα να το καταλάβω στη ζωή μου και η Έλενα με βοήθησε σε αυτό. Από την άλλη, πάντα υπάρχουν λόγοι στο κάθετι που κάνουμε-και ας μη το κάνουμε συνειδητά. Τώρα πια όμως, όλα αυτά τα ξέρω και τα κατανοώ.

Λειτουργώ ερωτικά με το θέατρο…

rejected: Στη τηλεόραση, παίζοντας στα «Βαμμένα Κόκκινα Μαλλιά», την «Εκτέλεση», το «Στρας», καταλαβαίνατε απόλυτα το μέγεθος αυτού που συνέβαινε στη μικρή οθόνη, εκείνο το διάστημα; 

Κ.Α.: Υπήρχε «ζεστασιά» πάνω στη δουλειά. Αν αντιμετωπίσεις «ψυχρά» τη τηλεόραση, τότε καλύτερα να μη τη κάνεις. Στη τηλεόραση υπάρχει η απεύθυνση σε ένα «φανταστικό» κοινό. Εδώ είναι η μεγάλη διαφορά των ανθρώπων που κάνουν θέατρο και παίζουν στη τηλεόραση, σε σχέση με αυτούς που γνωρίζουν να κάνουν τηλεόραση. Υπάρχουν πολλοί νέοι ηθοποιοί του θεάτρου που δεν μπορούν να «φανταστούν» ένα τηλεοπτικό κοινό. Ο ηθοποιός χρειάζεται πολύ «ψήσιμο» στο θέατρο, με κόπους, βάσανα και απορρίψεις, για να φτάσει στο σημείο να «φανταστεί» ένα κοινό και να λειτουργεί σωστά στη μικρή οθόνη. Αλλιώς, κάνουν ωραία πλάνα με «νοστιμιά»…

rejected: Γυρνώντας πίσω, σε ποιές παραστάσεις που συμμετείχατε, «υποκλίνεστε καμαρωτός»; 

Κ.Α.: Η «Μπατερφλάι», το «Με τη σιωπή» που κάναμε με τη Μίρκα Παπακωνσταντίνου, «Το τέλος μιας σχέσης» στο θέατρο ΆΛΦΑ. Δεν μπορώ να ξεχάσω τις παραστάσεις, τη παρουσία και το τρόπο ζωής με χιούμορ, στα χρόνια του «Ελεύθερου Θεάτρου». Η δεκαετία στο Άλσος Παγκρατίου με σφράγισε.

rejected: Τί ονειρεύεστε για το κοντινό μέλλον;

Κ.Α.: Θα ήθελα να παίξω σε ένα αρχαίο δράμα. Όχι να το παίξω αρχαιοπρεπώς-δεν μου λέει κάτι αυτό-όταν ήμουν είκοσι χρονών το θαύμαζα, τώρα δεν το θέλω έτσι. Το θέμα είναι πως να προσεγγίσω το αρχαίο δράμα, με νέο βλέμμα, δίχως μοντερνιές. Αυτό και-μακάρι-να μου συμβεί.

rejected: Σε ποιά αυταπάτη πιστέψατε;

Κ.Α.: Η ζωή η ίδια, είναι μια αυταπάτη. Πιστεύω- χίλιες φορές το πιστεύω- ότι οι άνθρωποι για να πιάσουμε τη πραγματικότητα, ένα φαγητό, ένα τσιγάρο, υπάρχει από την ώρα που το πιάνουμε. Στο ανθρώπινο σύμπαν, ένα πουλί υπάρχει από την ώρα που το ακούμε να κελαηδάει. Τότε, αίφνης αποκτά ζωή. Αν πιάσουμε μια τανάλια, ένα κατσαβίδι, τότε αποκτούν ζωή. Ποιός μας λέει, λοιπόν, ότι αν δεν πιάναμε τα εργαλεία μας, δεν υπάρχουν;…Παρεπιπτόντως, αυτό είναι και το «ζουμί» του θεάτρου. Το «ζουμί» της σκηνής. Αυτό που δεν «πιάνουν» τα εργαλεία μας…

 

* Ο Κώστας Αρζόγλου πρωταγωνιστεί στη παράσταση του Γιάννη Μαργαρίτη «Οδυσσέως Σχεδία» στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καλαμάτας, που θα παρουσιαστεί στη Πετρούπολη, Πέμπτη 27 Αυγούστου. 
Πηγή συνέντευξης: http://rejected.gr/kostas-arzoglou